Ontdek wat oedemen zijn, hoe deze met compressie kunnen worden behandeld en wat het verschil is tussen een lymfoedeem en lipoedeem.
Wat is een oedeem?
Een oedeem is een zwelling die ontstaat door ophoping van vocht. Tenzij het oedeem door een letsel of operatie is veroorzaakt, is het meestal een teken dat de vochthuishouding van het lichaam verstoord is en niet meer goed functioneert. Het vaatstelsel voert het vocht niet meer goed af, zodat dit zich in het weefsel ophoopt.
Welke soorten oedemen zijn er?
Oedemen worden ingedeeld op basis van verschillende criteria, zoals oorzaak, plaats, vorm en verloop. In de lymfologie houden we ons voornamelijk bezig met lymfoedemen, lipoedemen en mengvormen ervan.
Het lymfoedeem
Als het lymfestelsel zodanig is beschadigd dat het eiwithoudende lymfevocht niet meer voldoende kan worden afgevoerd, hoopt dit zich in het weefsel op en ontstaat er een lymfoedeem. Lymfoedemen komen meestal in de ledematen voor en dan vooral in de benen, onder invloed van de zwaartekracht. In de getroffen delen van het lichaam ontstaan sterke zwellingen met een spanningsgevoel. Dit leidt vaak tot ernstige bewegingsbeperkingen en andere complicaties.
Het lipoedeem
Het lipoedeem is een voortschrijdende verstoring van de vetverdeling, waarbij abnormaal veel of grote vetcellen in bepaalde delen van het lichaam worden opgeslagen. Zo neemt het onderhuidse vetweefsel in het getroffen gebied toe en wordt er extra vocht vastgehouden. Door de verschillende weefselstructuur treedt deze aandoening nagenoeg alleen op bij vrouwen. De oorzaak zijn meestal hormonale veranderingen, bijvoorbeeld in de puberteit, tijdens een zwangerschap of in de overgangsjaren.
Hulp om lymf- en lipoedeem te onderscheiden:
| LYMFOEDEEM | LIPOEDEEM | |
Optreden van een oedeem | asymmetrisch | symmetrisch |
| Pijnlijke druk | nee | ja |
| Blauwe plekken (hematomen) | nee | ja |
| Wondroos (erysipelas) | vaak | nee |
Zwelling op de wreef en/of handrug | ja | nee |
Hoe kan een oedeem worden behandeld?
Helaas zijn lymf- en lipoedemen chronische aandoeningen, die niet kunnen worden genezen. Daarom is het des te belangrijker om zo snel mogelijk met de behandeling te beginnen om het voortschrijden van de aandoening te vertragen en bijkomende verschijnselen te vermijden. Zo kan de behandelde persoon toch nog een dagelijks leven zonder grote beperkingen hebben.
De complexe fysische ontstuwingstherapie (CFO) bestaat uit vijf fasen: manuele lymfedrainage (MLD), compressietherapie, huidverzorging en -sanering, bewegings- en ademtherapie, zelfmanagement. De doorslaggevende factor om de resultaten van de behandeling blijvend te garanderen, is een individueel aangepast vlakgebreid compressiemiddel.
